Trước tiên chúng ta nói về cách hiểu ĐÚNG trước đã. Theo Kabat – Zinn, chánh niệm là chú ý có cụ thể vào khoảnh khắc hiện tại, có chủ đích và không phê phán. Cách định nghĩa này được trích dẫn nhiều nhất và tương đối dễ hiểu nhất.
Tuy nhiên thời gian gần đây khi Mindfulness (Chánh niệm/Tỉnh thức) được đề cập quá nhiều trên truyền thông nên ít nhiều cũng tạo nên những ngộ nhận hay cách nhìn phiến diện nhất định.
Thật ra Chánh niệm KHÔNG PHẢI là…
1.Vị kỷ: Thiền định đúng cách giúp Tâm trở về với Thân qua việc quan sát, lắng nghe hơi thở và là một trong những cách hiệu quả để giúp ta đạt được an yên và lòng trí tỉnh lặng. Thiền là một trong những phương cách thực hành cực hay trên con đường sống Tỉnh thức. Nhưng đâu phải suốt ngày, mấy tiếng đồng hồ ngồi khoanh chân, lắng nghe hơi thở, tiếng khánh ngân nga mới có thể đạt trạng thái Chánh niệm. Ngay khi bận rộn, lo toan chúng ta vẫn có thể tìm được Chánh niệm.
2. Vị kỷ: “Yêu thương chính mình”, trở về bên trong một cách Chánh niệm không được hiểu là sự ích kỉ. Sự ích kỉ xuất hiện khi chỉ nghĩ đến bản thân mình mà không có lòng từ bi, không có tâm vị tha và lòng trắc ẩn. Việc quay lại với nội tại, chăm sóc Thân Tâm Trí để tìm kiếm, nuôi dưỡng sự vững chải, an nhiên. Chúng ta không thể chăm sóc bất cứ ai một khi chúng ta vẫn còn căng thẳng, tinh thần sa sút và không quan tâm đến bàn thân.
3. Một việc làm phí thời gian: Thực hành Chánh niệm, sống tỉnh thức trong từng hoạt động bình thường nhất, cho đến những việc to tát. Ngồi cafe, ăn uống, dọn dẹp phòng ngủ, nghe điện thoại hay lập kế hoạch kinh doanh… đều có thể thực hành được. Có chăng việc thực hành sống Tỉnh thức chỉ lấy đi thời gian mà bấy lâu chúng ta đã dành cho sự chộn rộn, quần quật với lo toan, với bao thứ muộn phiền mà không đem lại cho cuộc sống sự bình yên.
4. Sự tẩy não: Một khi tâm trí đạt được sự quân bình, an nhiên và sáng suốt, chúng ta hiểu rõ việc chúng ta đang làm trong từng khoảnh khắc sống, hạnh phúc với sứ mệnh cuộc sống mà chúng ta đang trải nghiệm ở kiếp đời này thì thừ hỏi đó có phải là sự tẩy não không?
5. Không phải 1 phút là thành quả:Thực hành sống Tỉnh thức, Chánh niệm quá nhiều ơn ích, nhưng không dễ và cần có ý thức, kỹ luật và quyết tâm chuyển hóa. Cây cho quả ngọt rất cần thời gian nuôi dưỡng, chăm bón, tưới tắm. Đức Phật đạt sự Giác ngộ tối thượng cũng vẫn ngồi Thiền và ngay cả Chúa Jesus, Ngài vẫn thường lặng lẽ cầu nguyện trong đêm vắng.
